تنها راه و روشی که میتوان یک گزاره، ادعا، پدیده و غیره . . . را با آن سنجید و به درستی آن پی برد علم هست. مشاهده میکنید که ادیان هم برای اثبات درستی بعضی از ادعاهای گفته شده در کتابهای مقدس به علم مراجعه میکنند چون خود آنها هم میدانند تنها چراغ راه بشر علم و عقل هست.
همانطور که در سورههای النحل آیه ۱۵ ، لقمان آیه ۱۰ و انبیاء آیه ۳۱ مشاهده میفرمایید قرآن کوهها را ثابت و عامل ثبات زمین برای جلوگیری از لرزش و زلزله میداند در حالی که در پایین توضیح میدهیم که کوهها چطور به وجود میآیند و هیچ نقشی برای جلوگیری از زلزله ندارند.
گسل چیست؟
برای اینکه تصور بهتری داشته باشید در نظر بگیرید که سطح کره زمین صفحاتی از سنگ سخت است که روی اقیانوسی غلیظ و چسبناک قرار دارند. این صفحات حرکت میکنند، بسیار کُند و در طول میلیونها سال. گاهی از هم دور میشوند گاهی به هم نزدیک.
صفحات تکتونیک و جهت حرکت آنها
زلزله چیست؟
وقتی دو یا چند صفحه به هم میرسند، دو حالت اتفاق میافتد، یا دو صفحه افقی در کنار هم حرکت میکنند، در دو جهت مخالف یا در یک جهت با سرعت متفاوت. گاهی هم دو صفحه به هم برخورد می کنند و یکی به زیر دیگری میرود.
وقتی پوسته اقیانوسی به زیر پوسته خشکی میلغزد
گاهی وقتی دو صفحه به هم برخورد میکنند یکی (معمولا پوسته اقیانوسی) به زیر دیگری نمیرود بلکه فشار برخورد دو صفحه به شکل چینخوردگی در پوسته ظاهر میشود که به آن کوه میگوییم. به همین دلیل است که مثلا ارتفاع قله اورست در حال افزایش است.
وقتی دو صفحه با هم برخورد میکنند و نتیجه آن بلند شدن پوسته و چین خوردن آن است که باعث تشکیل کوه میشود
گاهی دو صفحه در کنار هم عمودی حرکت میکنند، یا یک صفحه فرو مینشیند و پایینتر از صفحه کناری قرار میگیرد یا یک صفحه به علت فشار از پایین به بالا حرکت میکند و بالاتر از صفحه کناری قرار میگیرد. لغزش عمودی وقتی اتفاق میافتد که دو صفحه در حال دور شدن از هم هستند و پوسته بالای گسل ضعیف میشود.
حرکت عمودی (از بالا به پایین یا از پایین به بالای صفحات تکتونیک)
وقتی دو صفحه، عمودی یا افقی نسبت به هم حرکت کنند انرژی بزرگی در سطح کره زمین ایجاد میشود که به آن زلزله میگوییم.
زلزله در پوسته یا طبقه بالای جبه اتفاق میافتد یعنی تا عمق هشتصد کیلومتری سطح زمین.
وقتی دو صفحه از هم دور میشوند و برای پر کردن شکاف ماگما (مواد مذاب درون زمین) جای آن را میگیرد. وقتی ماگما سرد میشود سنگهای جدید در پوسته شکل میگیرند. این پدیده ممکن است به شکل آتشفشان ظاهر شود
با اینکه سنگهای تشکیل دهنده کره زمین ممکن است سخت به نظر برسند اما در عمل باید آنها را مثل فنر دانست. آنها میتوانند در طول زمان در خود انرژی ذخیره کنند. زمانی که این انرژی در محل گسل بیشتر از تحمل سنگهای پوسته آن شود، گسل به لغزش در میآید و انرژی ویرانگری آزاد میشود. این زلزله است.
در بالا مشاهده میفرمایید که گسل، زلزله و نحوه پیدایش کوهها را شرح دادیم و مشاهده میفرمایید که کوهها به زمین میخ نشده و باعث ثبات زمین نیستند بلکه کوهها همدر طی زمان به وجود آمده و بزرگ و کوچک میشوند و ثابت نیستند و در طی زمان شکل گرفته اند.
منظور قرآن این است که در تقابل لرزه و بی ثباتی است
و روی صفحات زمین ثابت . منظور قرآن ثبات است، و کاهش دهنده لرزه های زمین است.